Aydın Kent Meydanı işgal altında…

Tarihten günümüze kentsel yaşamın en yaygın kullanım alanı kentsel açık mekânlardır.

Kent meydanları, kentsel açık mekânların en etkin kullanılan öğesidir. Kent meydanı, kentli tarafından özel günlerde sosyal, kültürel, siyasal ve ticari amaçlar için kullanılan, kısaca kentsel yaşamın geçtiği önemli bir kamusal mekândır.

Bu mekânlar antik dönemden Cumhuriyetin ilk dönemlerine kadar kentin temel öğesi olarak kent kültürünün önemli bir parçası olmuştur. Ancak Türkiye’nin 1950’li yıllarda başlayarak hızlanan gelişme sürecinde yaşadığı hızlı kentleşme olgusuyla birlikte kentler sürekli büyümekte ve nitelik değiştirmektedir. Kentsel mekânlar; tasarımın ekonomik rasyonellik baskısı altında kalmakta ve geçmişteki Anadolu kentlerinin kent imgesinin ve kent kültürünün unutulmasıyla kimliksiz, niteliksiz ve benzer karakterde mekânlar ortaya çıkmaktadır. (Örneğin, Aydın Kent Meydanı..)

Bu nedenlerden dolayı kent meydanları, tarih boyunca kentlerimizin kimliğini ve kişiliğini ortaya koyan önemli bir kentsel yaşam odağı iken günümüzde hukuksuz işgallerle özgün değerlerini yitirmişlerdir. Kent meydanları günümüzde farklı amaçlar için kullanılmaktadır.

AYDIN KENT MEYDANI

Hüseyin Aksu’nun Belediye Başkanlığı döneminde 20 yıl uğraşarak temizleyip boşalttığı Aydın Kent Meydan’ı Özlem Çerçioğlu’nun Başkanlığı döneminde bir ucubeye dönüştürüldü. Beton ve demir yığını haline getirilen meydandan ağaçlar kesilerek yerine büyük bir havuz yapıldı. “Kentler meydanları ile anılır” denilirken, Aydın Kent Meydanı da bu değişiminden dolayı “yolsuzlukla” anılır oldu. Kent Meydanı çevre binaların kaplanması ve düzenlenmesi projesi rafa kaldırıldı, unutturuldu.

KENT MEYDANI İŞGAL ALTINDA

Aydın Kent Meydan’ı bir kamusal alandır. Kamusal alanlar ise işgal edilemez. Ancak gelin görün ki Aydın Kent Meydanı 31 Mart 2019 tarihinde yapılan yerel seçimler öncesinden başlayarak çevrede faaliyet gösteren küçük kafe türü işletmelerin adeta bahçesi haline dönüştürüldü. Yerel seçimler öncesinde, “Biz esnafımızın ticaretine, emeğine saygılıyız. Esnaf bir şehrin kültürü zenginliğidir. Esnafımız da biraz çevresine saygı duymalı velinimetlerinin haklarına, alanına saygı duymalı tecavüz etmemelidir. Biz işlem yapmaktan aciz değiliz. Yapıyoruz da” diyerek Kent Meydanında kuş uçurtmayan Aydın Büyükşehir Belediyesi Zabıta Daire Başkanı Hakan Genç şimdi ne değişti de Meydanı’nın işgaline göz yumar oldu. İşgaller için ne gibi işlemleri yapmaktadır?

(Cadde, sokak ve kaldırımlarda ise durum daha vahim, içler acısı. Bunu ayrı bir yazı konusu yapacağımızı belirterek devam edelim.)

Aydın Kent Meydanı verilen tavizler sonucu “işgal” edilmektedir. “Efendim işgaliye ücreti alınıyor” demek hukuksuzluğun kılıfı olamaz. Hiç kimsenin ekmeği ile oynama gibi bir niyetimiz yoktur ancak “Ekmeğimizle oynamayın” duygusallığının arkasına sığınmak da yanlıştır. Önceleri birkaç tabure ile başlayan Aydın Kent Meydanı işgalinin boyutu verilen tavizler neticesinde önü alınamaz bir hale getirilmiştir. Aydın Büyükşehir Binasının tam önündeki bu manzara Sayın Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu ve Zabıta Daire Müdürü Hakan Genç’i hiç mi rahatsız etmemektedir. Meydandaki “Kamusal Alan” resmen gasp altındadır.

“İşgal” olarak nitelendirilen ve hukuken yasak olmasına karşın esnafın bu yasağa uymayarak meydanı işgal etmesi vatandaşın tepkisine neden olmaktadır. İşgalin geçici olduğunu Aydın BŞB Zabıta Daire Müdürü Hakan Genç de en az bizim kadar biliyordur, “Meydanlar sürekli işgal edilemez.” Sürekli işgallerden de işgal harcı adı altında para alınamaz. İşgal harcının alınabilmesi için geçici nitelikte bir işgalin olması gerekmektedir.

“2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu 52. maddesi uyarınca, belediye sınırları içinde bulunan yol, meydan, pazar gibi umuma ait yerlerin geçici olarak işgal edilmesi işgal harcına tabi olup, sözleşmeye dayanılarak, kanunda belirtilen tarife dışında işgal harcı belirlenmesi mümkün değildir. Bu nedenle, idarelerle özel şirketler arasında imzalanan sözleşmeden kaynaklanan ve kamu alacağı niteliği taşımayan bir sözleşmeye dayalı olarak belirlenen işgaliye bedelinin, takip ve tahsili amacıyla 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre tesis edilen ödeme emirleri hukuka uygun değildir.”

Ayrıca, yayaların (vatandaşın), sağlıklı bir çevrede yaşama; bedensel ve ruhsal sağlığını layıkıyla korumaya elverişli koşullar altında kamusal alanların nimetlerinden özgürce yararlanma hakkı vardır. Kamusal alanlar, “işgaliye bedeli alınıyor” yutturmacası ile sürekli olarak işgal edilemez. O nedenle Aydın Kent Meydanındaki işgaller hukuksuzdur. Bu hukuksuzluğu önleyecek makam ise Aydın BŞB Zabıta Daire Müdürlüğü’dür.

Belediye Başkanları ise hukuksuzluğa göz yumarak görmezden gelemezler.